Değerli Metallere Başarıyla Yatırım Yapmak

Altın (XAU) yatırımları

Altına yatırım yapmayı düşündüğünüzde, fiziksel külçe altın alıp satacağınızı sanmayın. Aslında işlem yapacağınız şey, altının spot fiyatıdır. Bu fiyat, pek çok farklı faktörden etkilenebilir ve küresel piyasalardaki gelişmeleri yansıtır. Peki altın neden yatırım stratejinizin bir parçası olmalı?

Sarı metal, finansal piyasalarda uzun zamandır önemli bir yere sahip. Eskiden, itibari para birimlerinin değerini desteklemek için kullanılırdı. Altın standardı döneminde, basılan kağıt paranın arkasında eşdeğer miktarda altın tutulması zorunluydu.

1980’lerden 2000’li yılların başına kadar altına olan ilgi düşüktü. Bunun nedeni, hisse senedi piyasalarının güçlü performansı ve ekonomilerin istikrarlı büyümesiydi. Bu süreçte altın fiyatı genellikle 300 ila 500 dolar arasında seyretti. Ancak 2008’deki finansal krizle birlikte altına olan talep arttı. Hatta fiyat Ağustos 2011’de 1.907 dolara kadar yükseldi. 2013’ten sonra ABD ekonomisinin toparlanması ve Fed’in faiz artırımları altını bir miktar baskılasa da, bu değerli metal hâlâ yatırımcılar için cazibesini koruyor.

Yatırımcılar neden altını tercih ediyor?

• Altın, yatırım piyasalarındaki düşüşler, aşırı yüksek kamu borcu, zayıf para birimi, yüksek enflasyon, savaşlar ve toplumsal istikrarsızlık gibi belirsizlik dönemlerinde değerini koruyan, güvenli liman niteliğinde bir varlıktır.

• Altının geçmişte para birimlerini desteklemek için kullanılması, onu emtiadan çok para birimi gibi davranan bir varlık hâline getirmiştir.

• Altın aynı zamanda bir spekülasyon konusudur.

• Altın evrenseldir. Dayanıklıdır, kolay taşınır ve dünyanın her yerinde geçerlidir.

Altın fiyatını etkileyen faktörler

Başlıca para birimlerinin aksine, altının değeri istihdam, üretim ya da altyapı düzeyine bağlı değildir. Fiziksel özellikleri açısından petrol ya da mısır gibi diğer varlıklarla benzerlik gösterse de, altının fiyatı çoğu zaman sanayiye yönelik arz ve talep dengelerinden bağımsız hareket eder.

Altın fiyatını etkileyen en önemli unsurlar şunlardır:

1. Merkez bankası rezervleri: Merkez bankaları, portföylerini çeşitlendirmek amacıyla altın tutar. Ayrıca altın, acil likidite ihtiyaçlarını karşılamak ya da döviz müdahalelerinde kullanılmak üzere bir araç olarak da değerlendirilir. Merkez bankaları, altın alım-satım kararı alırken ülkenin ekonomik koşullarını da dikkate alır. Örneğin, bir merkez bankası parasal rezervlerini çeşitlendirme yoluna giderse, bu altın fiyatlarını yukarı çeker.

2. Riskten kaçınma eğilimi: Hisse senedi piyasalarındaki duyarlılık da altın fiyatında önemli rol oynar. Piyasada riskten kaçış eğilimi arttığında, yatırımcılar hisselerini satarak daha güvenli ve istikrarlı olan altına yönelir.

3. Merkez bankası faiz oranları: Bu, altın fiyatını etkileyen klasik bir faktördür. Reel faiz oranları düşükse, diğer yatırım alternatifleri düşük, hatta negatif getiri sunar; bu da yatırımcıları altına yöneltir. Tersine, faizler yüksekse, güvenli liman olan altının cazibesi azalır.

4. ABD doları dinamikleri: Altın, ABD doları üzerinden fiyatlandığı için aralarında güçlü bir ters korelasyon vardır; yani biri yükselirken diğeri genellikle düşer. Eğer piyasada yatırımcılar doları satıyorsa, altın daha cazip hâle gelir ve fiyatı artar. Ancak dolar güçlenirse, altın fiyatlarında düşüş görülmesi olasıdır. Yine de bu ters bağıntı her zaman geçerli değildir. Genellikle kriz dönemlerinde ya da ekonomide ciddi belirsizlik yaşandığında kendini gösterir.

5. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE): Altın fiyatı ile TÜFE arasında genellikle doğrudan bir ilişki vardır. Enflasyon yükseldiğinde, yatırımcılar güvenilir varlıklara yönelir ve genellikle altını tercih eder. Buna karşılık, ekonomik koşullar iyiyse altına olan talep azalır ve fiyat düşer.

6. Altın üreten ülkeler: Altın üreticisi ülkelerdeki siyasi belirsizlikler ya da bu ülkelere uygulanan yaptırımlar, üretim seviyelerini etkileyebilir ve bu da fiyatları artırabilir. Ancak altın üretim miktarını düzenli olarak gösteren, yatırımcılar tarafından yaygın şekilde kabul edilen bir resmi veri kaynağı bulunmadığından, bu faktör yatırım açısından en az bilgi veren unsurlardan biridir.

Gümüş (XAG) yatırımları

Gümüş, yatırımcılar arasında altından sonra en popüler ikinci değerli metaldir. Altın gibi, uzun süre boyunca para birimi olarak kabul edilmiştir. Örneğin, İngiliz sterlini "pound" adını, bir pound (yaklaşık 453 gram) saf gümüşe eşit olmasından alır. Gümüşün fiyatını etkileyen faktörlerin çoğu, altınla benzerlik gösterir. Bu iki değerli metalin fiyat hareketleri genellikle paraleldir. Ancak volatilite açısından bir fark söz konusudur; gümüş, altına kıyasla daha az volatilite gösterir.

Platin (XPT) yatırımları

Platin, finansal amaçlarla kullanılan en nadir metaldir. Fiyatı büyük ölçüde sanayi talebi ve madencilik süreci tarafından belirlenir. Altına kıyasla üretimi çok daha az sayıda ülkede yoğunlaştığı için, platin piyasasındaki volatilite diğer değerli metallerden daha yüksektir. Ayrıca platin, diğer metallere göre küresel belirsizliklerden daha fazla etkilenme eğilimindedir.

Bakır (XCP) yatırımları

Bakır, sınırlı miktarda bulunan yumuşak, kırmızımsı bir metaldir. Tesisat borularında, elektrik kablolarında, otomobil radyatörlerinde ve daha pek çok temel alanda kullanılır. Hızla artan sanayileşme ve elektrikleştirme nedeniyle bakıra olan talep son yıllarda büyük ölçüde artmıştır.

Bakır yatırımı yapmak istiyorsanız, bunu doğrudan ya da dolaylı yollarla gerçekleştirebilirsiniz. Doğrudan yatırımda, bakır fiyatı güçlenirken külçe bakır ya da bakır madeni para alıp elinizde tutabilirsiniz.

Ayrıca bakır vadeli işlem sözleşmeleri ile yatırım yapabilirsiniz. Bu yöntemde, belirli bir vade tarihinde belirli miktarda bakır alım veya satımı üzerine pozisyon alırsınız.

Dolaylı yatırım yapmak isterseniz, BHP Group, Southern Copper ve Freeport-McMoRan gibi bakır üreten şirketlerin hisselerini satın alabilirsiniz. Bakır fiyatını takip eden ETF’ler de bir diğer seçenektir. Bu fonlar doğrudan külçe bakır, vadeli işlemler veya bakır madenciliği yapan şirketlerin hisselerini portföylerinde barındırabilir. Dolaylı yatırım için diğer yollar ise bakır yatırım fonları ve opsiyon sözleşmeleridir.

Tıpkı diğer emtialarda olduğu gibi, bakırın fiyatı da arz ve talep dengesiyle belirlenir. Aynı zamanda büyük ölçüde küresel ekonomik aktiviteye de bağlıdır. Çin’in dünya çapındaki bakır bobin talebinde açık ara en büyük paya sahip olması nedeniyle, Çin’in GSYİH büyümesi ile bakır fiyatı arasında dikkat çekici bir korelasyon vardır.

Bir başka ilginç ilişki ise bakır ve petrol fiyatları arasındadır. Petrol fiyatlarının yükselişe geçmesi, enerji tüketiminde artış anlamına gelir. Böyle dönemlerde bakıra olan talep artarak fiyatların yükselmesine neden olur.

Aşağıda, 2021'den bu yana bakır vadeli işlemlerindeki yükseliş trendini görebilirsiniz.

Paladyum (XPD) yatırımları

Paladyum, platine benzer özelliklere sahip bir metaldir. Elektronik ürünlerin ve otomobillerdeki katalitik konvertörlerin üretiminde temel bir bileşen olarak kullanılır. Ayrıca karbon monoksit dedektörlerinin geliştirilmesinde de yer alır.

Paladyuma doğrudan yatırım yapmak istiyorsanız, spot fiyat üzerinden alım yapabilir ya da vadeli işlem sözleşmeleri aracılığıyla pozisyon alabilirsiniz. Ayrıca Fark Sözleşmeleri (CFD) yoluyla da paladyum işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.

Paladyum fiyatını etkileyen temel faktörlerin başında arz ve talep dengesi gelir. Sürücülerin dizel araçlardan, katalitik konvertörlerinde paladyum kullanılan benzinli araçlara geçmesiyle birlikte, otomotiv sektöründeki dalgalanmalar paladyum fiyatlarını da etkilemeye başladı.

Aşağıdaki grafikte, paladyumun Kasım 2021’den bu yana haftalık performansını görebilirsiniz.

Sonuç olarak, yatırımcılar belirsizlik dönemlerinde güvenli varlıklar olarak değerli metallere yönelir. Bu varlıklar, daha istikrarlı bir getiri sağlayabilir ve piyasalardaki dalgalanmalardan daha az etkilenir.