FBS 16 yaşında
19 Haz 2025
Psikoloji
Leonardo DiCaprio’nun Jordan Belfort’ı canlandırdığı The Wolf of Wall Street (Para Avcısı) filmini muhtemelen izlemişsinizdir. Peki hiç ana karakterin neden kurt olarak anıldığını merak ettiniz mi?
Finans piyasalarıyla ilgili konuşmalarda hemen herkes boğalardan ve ayılardan söz edildiğini duymuştur. Ancak işin derinine indiğinizde, piyasaların yalnızca kurtlardan, boğalardan ve ayılardan ibaret olmadığını, adeta başlı başına bir hayvanlar âlemine ev sahipliği yaptığını fark edersiniz.
Hisse senedi piyasalarında bu hayvanlar, trader ve yatırımcı tiplerini ya da belirli piyasa senaryolarını tanımlayan metaforlar olarak kullanılır.
Gelin, hisse senedi piyasasının hayvanlarına birlikte göz atalım.
New York Finans Merkezi'nde buunan Saldıran Boğa heykelinin hikayesini biliyor musunuz? Neden sembol olarak bir boğa seçilmişti? Çünkü boğa, Amerikan rüyasını, diğer bir deyişle zorluklarla mücadele ederek başarıya ulaşmayı simgeler.
Bu yüzden boğa trader’ları, fiyatların yükselme eğiliminde olduğu ve yatırımcıların kazançlarını artırdığı pozitif bir piyasa ortamını temsil eder.
Boğaların tam zıttı ayılardır.
Ayı trader’ları anlamak için The Big Bang Theory dizisindeki Leonard Hofstadter karakterini düşünebilirsiniz. Leonard, karamsar ve özgüvensiz biridir. Yabancılarla konuşurken ya da kendini utangaç ve rahatsız hissettiğinde kafasını hep öne eğer. Ama saldırma zamanı geldiğinde, anlık da olsa tam bir yırtıcıya dönüşür.
İşte tipik bir ayı trader'ı böyle olur. Piyasanın olumsuz seyredeceğine inanan trader’lara ayı denir çünkü ayılar, tıpkı bu trader’ların fiyatlara bakışı gibi, genellikle pençeleriyle aşağı doğru saldırır. Ayı trader’lar, işlem gören varlıkların fiyatlarının düşeceğini düşünür ve bu nedenle satış yaparlar. Bu da fiyatların daha da düşmesine yol açar.
Kavramı daha iyi anlamak için İşlem Dünyasında Boğa Piyasası Nedir? Trader'ların Bilmesi Gerekenler adlı yazıyı okuyabilirsiniz.
Trader davranışlarını temsil eden bir diğer hayvan da tavuktur. "Tavuk" kelimesini duyduğunuzda aklınıza ne geliyor? Tavuk gibi korkmak deyimi, değil mi? Yani korkup vazgeçmek.
Tavuk trader’lar, borsa düşüşe geçtiğinde panikler ve düşünmeden, aceleyle satış yaparlar. Genellikle kâr ettiklerinden çok zarar ederler.
Ancak film ve çizgi film karakterleri her zaman gerçeği yansıtmaz. Koyun trader bunun güzel bir örneğidir. Koyun trader, Zootopia filmindeki ürkek koyunun baş kötü çıkması gibi bir şey değildir. Koyun trader’larda her şey göründüğü gibidir.
Koyun trader’lar, gerçek koyunlar gibidir. Sürüye uyarlar, çoğunluğun yanında dururlar ve liderin finansal yeterliliğine bakmadan onu takip ederler.
Koyun trader’ların kendilerine ait bir işlem stratejisi yoktur, başkalarından duydukları taktik ve ipuçlarıyla hareket ederler. Hisse senedi piyasasında ne olursa olsun, yıllardır hiç değiştirmedikleri tek bir işlem tarzına sadık kalırlar.
Piyasanın iniş çıkışlarına karşı daha organize ve hazırlıklı bir işlem tarzı oluşturmak için FBS finansal analistlerinin hazırladığı Başarılı İşlemlere Giden Yol yazısına göz atın.
Tavşanlar, gün içinde mümkün olduğunca çok kâr elde etmeye çalışan aşırı aktif trader’lardır. Tavşan trader’lar menkul kıymetleri kısa süreliğine alır ve uzun vadeli risklerden kaçınır. Hızlı kazanç elde ettikleri anda varlıklarını satarlar.
Aşırı aktif tavşanların aksine, kaplumbağa trader’lar yavaş ve istikrarlıdır. Uzun vadeli getirilerden yanadırlar ve genellikle kazanan taraf olurlar. Kısa vadeli dalgalanmalardan kazanç elde etmeye çalışmak onlara göre değildir.
Her vasıfsız trader, başarılı olmayı ve işlem yaparak kazanç elde etmeyi öğrenebilir. Bu fikri ilk ortaya atan ve "Kaplumbağa İşlemleri" terimini bulan kişiyi İşlem Motivasyonunuzu Artıracak İlham Verici 20 Forex Sözü yazımızda keşfedin.
Balina trader kavramını anlamak için, The Avengers (Yenilmezler) filmindeki Nick Fury’yi hayal edin. S.H.I.E.L.D’ın başı ve Avengers’ın kurucusu Fury gibi, balina trader da soğukkanlıdır ve kararlarını dikkatlice tartar. Onu çok fazla sahnede görmezsiniz, ama perde arkasında yaptığı hamleler tüm durumu etkiler.
Balina trader’lar tek bir işlemle piyasayı hareket ettirebilir. Uzmanlar, balina trader’ların hareketlerini takip etmeyi tavsiye eder çünkü bu hareketlerden kâr etme ihtimali vardır. Ancak bu trader’lar genellikle anonim kalmayı tercih ettiğinden, onları takip etmek zor olabilir.
Balinalar piyasayı hareket ettirenlerse, devekuşları bu hareketlerden etkilenenlerdir. Neden mi? Çünkü olumsuz haberlerden kaçınmayı ve her şeyin düzeleceğine inanmayı tercih ederler.
Tehlike anında kafasını kuma gömen bir devekuşu gibi, devekuşu trader da finans piyasalarının gönderdiği tüm sinyallere gözünü kapatır.
Sırada başka bir kuş var: topal ördek. Bu terimin arkasında ilginç bir hikaye yatıyor.
Bu terimin ortaya çıkışı aslen Londra'nın ilk borsasına dayanıyor. Hikayede topal ördek diye bahsedilen, borcunu ödeyemediği için borsa sokağından topallayarak çıkan bir yatırımcı.
Günümüzde ise bu terim daha çok teminat tamamlama çağrısı anlamında kullanılıyor.
Komik ama gerçek: Hareketli ortalamaya dayalı işlemler için profesyoneller tarafından geliştirilen "Üç Ördek" adında bir işlem stratejisi de mevcuttur. Ancak adında "ördek" kelimesi geçmesine rağmen, topal ördek trader’larla bir ilgisi yoktur.
Köpekbalıkları, sadece para kazanmakla ilgilenen broker’lar ve fonlardır. Bu tür broker’lar köpekbalıkları kadar tehlikelidir. Köpekbalıkları genellikle ekip halinde çalışırlar ve insanları yüksek kazanç vaat ederek bilinmeyen hisseleri almaya ikna ederler. Ardından aralarında işlem yaparak fiyatı yapay şekilde yükseltir, hisseleri elden çıkarır ve ortadan kaybolurlar.
Son olarak, kurda geliyoruz. The Wolf of Wall Street (Para Avcısı) filmi sayesinde, kurtlar hisse senedi piyasasında en çok bilinen üçüncü işlem hayvanı haline gelmiş durumda.
Filmde de anlatıldığı şekilde, köpekbalıkları gibi, kurtlar da trader’ları değil broker’ları temsil eder. Filmin ana karakterini ve iş yapış tarzını gördüğünüzde neden kurt olarak adlandırıldığını hemen anlarsınız. Bu tür broker’lar güçlüdür ama etik dışı yöntemlerle çalışırlar. Daha fazla kazanmak için dolandırıcılıktan ve aldatıcı yöntemler kullanmaktan çekinmezler.
Her hayvan, kendine özgü işlem tarzına sahip bir trader’ı temsil eder. Peki siz ne tür bir trader'sınız? FBS ile keşfedin. Finansal analiz ekibimiz, hangi işlem tarzına sahip olursa olsun her müşterinin başarılı işlemler yapabilmesini sağlamak için var gücüyle çalışmaktadır.
Yeni başlıyorsanız endişelenmeyin! Deneyimsiz trader'lara yönelik İşlem eğitselleri ve İşlem kursumuz ile bir profesyonel gibi işlem yapmayı öğrenebilirsiniz. Deneyimli trader’lar ise Günlük Piyasa Analizi ile piyasa görünümüne, işlem fikirlerine ve derin analizlere ulaşarak işlem becerilerini bir üst seviyeye taşıyabilir.
İster koyun olun ister boğa, FBS ile işlemleriniz başarıya ulaşır.
Boğa, fiyatların yükseleceğini umarak hisse senedi alan iyimser trader’dır.
Ayı, fiyatların düşeceğini düşünerek hisse senedi satan kötümser trader’dır.
Tavuk, risk almaktan korkan ve piyasada dalgalanma olduğunda panikleyip aniden satış yapan trader’dır.
Koyun, kendi stratejisi olmayan ve sürekli diğer trader’ların hamlelerini kopyalayan kişidir.
Tavşan, gün içinde hızlı ve sık işlem yaparak kısa sürede kâr etmeye çalışan aşırı aktif trader’dır.
Devekuşu, piyasadan gelen olumsuz sinyalleri görmezden gelip kafasını kuma gömen yatırımcıdır.
Balina, yaptığı tek bir işlemle piyasayı etkileyebilecek kadar varlıklı trader’dır.
Kaydolarak FBS Müşteri Sözleşmesi koşulları ve FBS Gizlilik Politikası ile dünya finans piyasalarında işlem yapmanın doğasında bulunan tüm riskleri kabul etmiş olursunuz.